Γιώργος Βαρυθυμιάδης: Γιατί είναι σημαντική η Διεθνής αναγνώριση της Γενοκτονίας

Γράφει ο Γιώργος Βαρυθυμιάδης,

Πρόεδρος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας

Τα τελευταία χρόνια, στην περιοχή της νοτιανατολικής Μεσογείου είναι σε έξαρση ένα σκληρό γεωπολιτικό παιχνίδι, με την Τουρκία να αλωνίζει και να ζει το δικό της οθωμανικό όνειρο έναν αιώνα μετά την κατάρρευση της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Οι απειλές της Άγκυρας εναντίον της Ελλάδας συνεχίζονται αμείωτες, παρά το γεγονός ότι οι διεκδικήσεις και το έργο της συστηματικής παρενόχλησης ουδέποτε σταμάτησε επί της ουσίας.

Ταυτόχρονα, η δήλωση του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν στις 24 Απριλίου 2021 με την οποία αναγνωρίζει την εξόντωση των Αρμενίων από τους Οθωμανούς και τους Νεότουρκους ως Γενοκτονία (εμμέσως πλην σαφώς και όλων των Χριστιανικών κοινοτήτων της Ανατολής αφού το γενοκτονικό σχέδιο ήταν ενιαίο), ταράζει τα λιμνάζοντα ύδατα και, υπό προϋποθέσεις, ανοίγει τον ασκό του Αιόλου για περαιτέρω πιέσεις προς την Τουρκία.

Πριν λίγο καιρό δημοσιοποιήθηκε η Έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τις Θρησκευτικές Ελευθερίες, όπου εγκαλεί την Τουρκία για ασφυκτικούς περιορισμούς και αθέμιτες πιέσεις προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τις άλλες θρησκευτικές μειονότητες. Στην έκθεση τονίζεται πως η τουρκική κυβέρνηση συνέχισε να περιορίζει τα δικαιώματα των μη μουσουλμανικών θρησκευτικών μειονοτήτων ιδίως εκείνων που δεν αναγνωρίζονται από την Συνθήκη της Λωζάνης. Παρόλα όμως αυτά, η έκθεση υποστηρίζει ότι ακόμα και οι τρεις αναγνωρισμένες κοινότητες (Έλληνες Ορθόδοξοι, Αρμένιοι Αποστολικοί και Εβραίοι) υφίστανται συστηματικές διακρίσεις, οι οποίες έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την Συνθήκη της Λωζάνης.

Παρά το γεγονός ότι πολλά κράτη έχουν προχωρήσει σε σχετικές αναγνωρίσεις εδώ και χρόνια, εντούτοις η δήλωση του επικεφαλής της εν δυνάμει υπερδύναμης, ανοίγει τον δρόμο και σε χώρες που παραδοσιακά βρίσκονται απέναντι στον τουρκικό επεκτατισμό. Κατά κύριο λόγο δίνει στην Ελλάδα την ευκαιρία να διεκδικήσει με ένα διαφορετικό τρόπο σε διεθνές επίπεδο, την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και των υπολοίπων χριστιανικών πληθυσμών της καθ’ ημάς Ανατολής. Να περιλάβει, επί τέλους, το θέμα στην ατζέντα των διμερών συνομιλιών, διαταράσσοντας έτσι τη διπλωματική λογική της Άγκυρας. Θα αρκούσε, για παράδειγμα, μια δημόσια επιχειρηματολογία του Έλληνα ΥΠΕΞ σε μία από τις επίσημες επαφές με τον Τούρκο ομόλογο του, για να ανακόψει την επιθετική ρητορική.

Πιθανόν κάποιος να αναρωτηθεί, γιατί να θέσει επί τάπητος η Ελλάδα το θέμα της Διεθνούς Αναγνώρισης της Γενοκτονίας. Τι έχει να κερδίσει; Η Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος καταγράφει τους λόγους με σαφήνεια και πολιτική ψυχραιμία, σεβόμενη τόσο τον ελληνικό όσο και τον τουρκικό λαό.

• Πρώτα απ’ όλα, υπάρχει το μείζον θέμα της ηθικής και ιστορικής δικαίωσης των 353.000 θυμάτων της Γενοκτόνας πολιτικής Οθωμανών και Νεοτούρκων. Ο αριθμός ξεπερνά τα 2.000.000 αν συνυπολογίσουμε τους γενοκτονηθέντες Αρμενίους & Ασσυρίους.
• Δεύτερον, απαντά αποτελεσματικά και τελεσίδικα στη συνεχιζόμενη επί έναν αιώνα πολιτική του βαθέως κράτους της Τουρκίας απέναντι στις μειονότητες.
• Τρίτον, αντικρούει τις ανιστόρητες διεκδικήσεις της Τουρκίας, καθώς δημιουργεί ένα διπλωματικό αντίβαρο.
• Τέταρτον, αναδεικνύει και επικαιροποιεί τη διαχρονική, πανανθρώπινη σημασία της διεθνούς αναγνώρισης γενοκτονικών συμπεριφορών, αποτρέποντας έτσι τους επίδοξους θύτες να επαναλάβουν τέτοιες πράξεις τόσο στο παρόν όσο και το μέλλον.
• Πέμπτον, δίνει μια μοναδική ευκαιρία στην Τουρκία να αποτινάξει από πάνω της ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας που την βαραίνει έναν αιώνα τώρα, και να εντάξει τον εαυτό της ισότιμο και εξαγνισμένο στο σύγχρονο πολιτισμένο και δημοκρατικό περιβάλλον. Ηχηρό παράδειγμα, αυτό που έκανε η Γερμανία το 1970, όταν ο τότε καγκελάριος Βίλι Μπραντ γονάτισε στο μνημείο για τους πεσόντες εβραίους στο γκέτο της Βαρσοβίας.

Υπό αυτή την έννοια, η πίεση που ασκείται προς την ίδια την Τουρκία να αναγνωρίσει τις γενοκτονίες που διαπράχθηκαν κατά την περίοδο 1914-1923, δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια κίνηση βαθιάς φιλίας προς τον τουρκικό λαό. Κι ας το αντιμετωπίζει η τουρκική πολιτική ηγεσία ως τιμωρία. Εξιλέωση είναι.

Είμαστε εμείς οι Πόντιοι, αρκετά δυνατοί ώστε να φέρουμε σε αίσιο τέλος αυτόν τον αγώνα; Πολλά χρόνια τώρα, ερευνητές και ιστορικοί αφιέρωσαν τη ζωή τους για να τεκμηριώσουν την επί δεκαετίες σιωπηρή πραγματικότητα, την Γενοκτονία. Ακόμη περισσότεροι είναι εκείνοι που αφιερώθηκαν στη διάσωση του πολιτισμού των προγόνων μας. Τα τελευταία 15 χρόνια αναπτύχθηκαν μόνιμοι δεσμοί φιλίας και συμμαχίας με τους εκπροσώπους των υπολοίπων γενοκτονηθέντων χριστιανικών κοινοτήτων, Αρμενίους και Ασσυρίους. Από κοινού σχεδιάζουμε και συνδιοργανώνουμε δράσεις με κορυφαία αυτή της 9ης Δεκεμβρίου, Διεθνούς Ημέρας Μνήμης και Αξιοπρέπειας των Θυμάτων Εγλημάτων Γενοκτονίας και της Αποτροπής του Εγκλήματος αυτού, θεσμοθετημένης από τον ΟΗΕ.

Ωστόσο, δεν καταφέραμε μέχρι σήμερα να αναδείξουμε περισσότερο το θέμα της Γενοκτονίας, ώστε να απασχολεί και να προβληματίζει κοινωνίες και ηγεσίες σε Ελλάδα και Ευρώπη, ως ένα αδιαμφισβήτητο ανθρωπιστικό ζήτημα. Τι λείπει και τι χρειαζόμαστε επί πλέον; Την ενεργή και αποφασιστική στήριξη της ελληνικής πολιτείας, του επίσημου ελληνικού κράτους. Πέρα από την παρουσία εκπροσώπων του πολιτικού προσωπικού της χώρας μας στις εκδηλώσεις Τιμής και Μνήμης, χρειαζόμαστε την καθημερινή, ουσιαστική στήριξη και βοήθεια τους, στον μεγάλο αγώνα που δίνουμε για την Διεθνή Αναγνώριση της Γενοκτονίας. Η θέση τους είναι δίπλα μας, συναγωνιστές και συνοδοιπόροι, όχι θεατές και χειροκροτητές.

Η Ιστορία είναι αδυσώπητα σκληρή με όσους ξεχνούν τα μαθήματα που μας διδάσκει. Να θυμηθούμε τι ειπώθηκε στη συνάντηση των Ναζί στελεχών που επεξεργάστηκαν την Τελική Λύση κατά των Εβραίων. Στην παρατήρηση του Άλφρεντ Σπέερ, Υπουργού Υποδομών του Χίτλερ, «τι θα πει η διεθνής κοινότητα για τα μέτρα που προτείνεται να εφαρμόσουμε;» ο διαβόητος Χάιντριχ απάντησε κυνικά: «τι λέτε σύντροφε, ποιός θυμάται σήμερα τους Αρμένιους;».

Δεν έχουμε το δικαίωμα να ξεχάσουμε. Γιατί αν ξεχάσουμε, κάθε γενιά, σε κάποιο μέρος του πλανήτη, θα ζει ξανά και ξανά τη φρίκη μιας γενοκτονίας.