Ειρήνη Βόλη: “Πράσινη μετάβαση και Ναυτιλία: Διαχείριση ή όραμα με σχέδιο;”

Είναι γνωστό πως η ναυτιλία είναι ο πιο εξωστρεφής τομέας της Ελληνικής οικονομίας και επηρεάζεται κυρίως από τον διεθνή οικονομικό κύκλο παρά από τον Ελληνικό. Επηρεάζεται όμως και από την ευρύτερη τάση, μέρος της οποίας είναι ο περιορισμός των ρύπων σε κάθε δραστηριότητα, αυτή η τάση μεταφράστηκε σε θεσμικό πλαίσιο που προβλέπει τον μηδενισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2050. Αν όμως αυτή είναι η επερχόμενη πραγματικότητα, αβίαστα προκύπτει το ερώτημα για το τι κάνει η Ελληνική Κυβέρνηση για να προετοιμάσει την μετάβαση σε αυτή διασφαλίζοντας έτσι την κυριαρχία της Ναυτιλίας μας σε παγκόσμιο επίπεδο. Δυστυχώς, εδώ τα νέα δεν είναι καλά.

Η Κυβέρνηση όχι απλά δεν κάνει κάτι, αλλά δεν έχει καν σχέδιο για να κάνει κάτι μελλοντικά. Αν κοιτάξει κάποιος το ετήσιο σχέδιο δράσης του Υπουργείο Ναυτιλίας (στην επιτελική σύνοψη) για το 2023 θα εντοπίσει ως στόχο την «Διατήρηση και ενίσχυση της ισχύος της Ελληνικής ναυτιλίας σε διεθνές επίπεδο» στην εξειδίκευση της οποίας τίποτα δεν αναφέρεται σε αυτή την μετάβαση, όπως τίποτα δεν αναφέρεται και στο «Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής» που αποτέλεσε τον οδηγό της Κυβερνητικής πολιτικής για το 2023. Εύκολα κάποιος θα μπορούσε να επιχειρηματολογήσει ότι αυτό αφορά την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου και τώρα με τον κ. Στυλιανίδη «όλα θα είναι αλλιώς». Μόνο που ο κ. Βαρβιτσιώτης δεν έκανε προσωπική πολιτική, αλλά Κυβερνητική πολιτική.

Ήταν δηλαδή κεντρική επιλογή της κυβέρνησης να μην ασχοληθεί πραγματικά με το θέμα έως την ομιλία του τωρινού υπουργού, κ. Στυλιανίδη, σε ναυτιλιακό συνέδριο στις αρχές Οκτωβρίου. Η απουσία σχεδίου όμως φάνηκε και πάλι, καθώς δεν κατέφυγε απλά σε γενικότητες, αλλά δεν έφερε κανένα χρονοδιάγραμμα δημιουργίας πολιτικών , ούτε καν -έστω- ένα χρονοδιάγραμμα μιας ανοιχτής συζήτησης με την ναυτιλιακή κοινότητα για την δημιουργία τέτοιων πολιτικών. Για να είμαστε ειλικρινείς όμως, αυτό είναι το μοτίβο διακυβέρνησης της χώρας από την ΝΔ. Βραχυπρόθεσμος σχεδιασμός που όταν υλοποιείται θα παίρνει τα εύσημα το «επιτελικό κράτος» και το μέγαρο Μαξίμου, αλλά, όταν αποτυγχάνει θα φταίει πάντα κάποιος άλλος.

Η ναυτιλία όμως δεν μπορεί να περιμένει την κυβέρνηση, η αλήθεια είναι πως θα πρέπει να επιτύχει την μετάβαση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να διασφαλίσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα στην νέα εποχή. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε -τουλάχιστον- δύο ξεχωριστά αν και συνδεόμενα επίπεδα. Στον χρόνο της μετάβασης, στο κόστος της μετάβασης και στην ανάπτυξη τεχνολογιών για αυτή. Σε σχέση με το πρώτο -και πέρα από τα ανώτατα χρονικά όρια που έχουν τεθεί από τις συμφωνίες- θα πρέπει με ρεαλισμό και φιλοδοξία να δούμε τον χρονικό ορίζοντα της μετάβασης για την εμπορική ναυτιλία και για την ακτοπλοΐα. Να δούμε τις διαφορετικές ανάγκες, τον διαφορετικό οικονομικό κύκλο των μεταφερόμενων προϊόντων , την διαμόρφωση νέων supply chains όπως αυτές προκύπτουν από τις οικονομικές και γεωπολιτικές εξελίξεις του καιρού μας.

Πρέπει να έχουμε δηλαδή μια ολιστική προσέγγιση για τον κάθε τομέα. Στο δεύτερο, είναι απαραίτητο η μετάβαση αυτή να δημιουργήσει προστιθέμενη αξία και τεχνογνωσία στο εσωτερικό (μέσω κινήτρων συμπράξεων και συνεργασιών, με εγχώριες εταιρείες παραγωγής λύσεων και εφαρμογών υψηλής τεχνολογίας). Να δημιουργήσει δηλαδή νέο πλούτο και να αναβιώσει -αλλά τώρα στην τεχνολογική πρωτοπορία- η ναυπηγική βιομηχανία της χώρας. Αν στην Κυβέρνηση δεν έχουν καταλάβει την αξία της μετάβασης με ταυτόχρονη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας για την ναυτιλία μας, ας ρωτήσουν τους ανθρώπους του χώρου. Αν εξακολουθούν να μην έχουν την παραμικρή ιδέα για το πως να δημιουργήσουν μια μακροπρόθεσμη (και απολύτως απαραίτητη) πολιτική για την μετάβαση αυτή, απλά ας ακούσουν το ΠΑΣΟΚ.

Η Ειρήνη Βόλη είναι Ναυτιλιακή Οικονομολόγος, Αναπληρώτρια Γραμματέας του Τομέα  Ναυτιλίας ΠΑΣΟΚ Κίνημα Αλλαγής