Άρθρο γνώμης της Αφροδίτης Παπαθανάση, Οικονομολόγου:
1. Η Στερεά των 500.000 κατοίκων, δίπλα στην Αττική, με τη μεγαλύτερη βιομηχανική ζώνη της Χώρας στα Οινόφυτα, χωρίς ισχυρό Πανεπιστήμιο ή Ερευνητικό Ίδρυμα στην έδρα της, με το μεγαλύτερο αιολικό δυναμικό στη Χώρα, σημείωσε μείωση πληθυσμού το 2021, 7,1% σε σχέση με το 20211. Η μείωση του πληθυσμού για τη Φωκίδα, το αντίστοιχο διάστημα ήταν στο 10,3%.
2. Το πρόβλημα της φυγής των νέων ανθρώπων από την περιφέρεια, ενισχύει το φαινόμενο της πληθυσμιακής γήρανσης και των δεικτών εξάρτησης, έτσι σύμφωνα με το εισηγητικό μέρος του ΠΕΠ 2021-2027 για την περιοχή, «…Η δημογραφική εξέλιξη είναι δυσμενής, η πληθυσμιακή γήρανση και οι δείκτες εξάρτησης κινούνται σε επίπεδα υψηλότερα της χώρας (OECD, 2019). H γήρανση επιβαρύνει το δείκτη εξάρτησης, 59,67 οικονομικά εξαρτημένα άτομα αντιστοιχούν σε 100 άτομα εργάσιμης ηλικίας (2017, χώρα=56,2)…»
3. Η Περιφέρεια Στερεάς, «..είναι η 2η περιφέρεια με το μικρότερο αριθμό ερευνητών και απασχολούμενων σε θέσεις Έρευνας. Υστέρηση καταγράφεται ως προς τη ψηφιακή συνδεσιμότητα. Η διείσδυση των ΤΠΕ είναι χαμηλή, παρουσιάζεται μικρότερη χρήση Η/Υ σε σχέση με τη χώρα, ενώ είναι 9η Περιφέρεια στη διείσδυση του διαδικτύου..»
https://pste.gov.gr/wp-content/uploads/2022/10/SFC.pdf
4. Η δεξιά τοπική και κεντρική εξουσία «ξορκίζει» τα παραπάνω στοιχεία. Όλα καλά, καθώς ο ΟΠΑΣΤΕ συνεχίζει να χρηματοδοτεί προσωπικές εκλογικές στρατηγικές, τα βασικά, τα απολύτως βασικά όπως οι ασφαλτοστρώσεις, χαρακτηρίζονται «έργο», σε μια περιοχή και έναν νομό που τα τελευταία χρόνια λείπει κάθε έννοια στρατηγικού αναπτυξιακού σχεδιασμού.
5. Πως θα γίνει η επιστροφή πληθυσμού στην περιφέρεια, στη Φωκίδα; Γιατί ανάπτυξη χωρίς ανθρώπους δεν γίνεται.
Θα χρειαστούμε εθνικές και περιφερειακές πολιτικές, όπως ενίσχυση κινητικότητας στο δημόσιο τομέα προς την περιφέρεια, φορολογικές απαλλαγές και οικονομικές ενισχύσεις για κόσμο που επιστρέφει από μεγάλα αστικά κέντρα σε περιφέρεια, ισχυρές δημόσιες υποδομές, όπως σχολεία και νοσοκομεία, μειωμένα επιτόκια δανεισμού για αγορά ή συντήρηση κατοικιών σε πολύ μικρά χωριά, επιδότηση ενοικίου νέων ζευγαριών. Έως στιγμής λείπουν και οι εθνικές και οι περιφερειακές πρωτοβουλίες που θα βοηθούσαν τις πρώτες ροές μετακίνησης νέων ανθρώπων από αστικά κέντρα σε Φωκίδα και σε νομούς σαν τη Φωκίδα,
6. Θέλουμε, ιδανικά, οι νέοι επιστήμονες να γυρίσουν στην περιφέρεια.
Η Περιφέρεια Στερεάς πρέπει, μέσω Π.Ε.Π., να ενισχύσει την έρευνα και καινοτομία, προς τις επιχειρήσεις και την παραγωγή, την αυτοδιοίκηση και την κοινωνία, με σχεδιασμό για την απασχόληση και απόκτηση εμπειρίας νέων επιστημόνων μέσω ειδικών έργων. Ομάδες επιστημόνων ανά περιοχές μπορεί να ασχοληθούν – απασχοληθούν για μελέτες που έχει ανάγκη η παραγωγή και η αυτοδιοίκηση, να διεκδικήσουν ειδικά ευρωπαϊκά προγράμματα, να συμβάλλουν στην μεταφορά τεχνογνωσίας στην αυτοδιοίκηση, να κοστολογήσουν πολιτικές και αποτελέσματα. Η Περιφέρεια Στερεάς δεν έχει Ερευνητικό Ίδρυμα, οι συνέργιες όμως της Περιφέρειας με Πανεπιστήμια και Πολυτεχνεία, μέσω της απασχόλησης νέων επιστημόνων, μπορεί να φέρει υψηλές υπεραξίες γνώσης σε κάθε περιοχή. Δεν είναι η ανάγκες των νομοθετικών ρυθμίσεων το βασικό ζήτημα εδώ, αλλά η πολιτική ηγεσία της Περιφέρειας να δώσει τις κατευθύνεις, να εξασφαλίσει την χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ. Βέβαια, το πρόγραμμα αυτό θα είναικαταδικασμένο με την επικράτηση αντιλήψεων αναξιοκρατίας και «των δικών μας παιδιών».
7. Η στήριξη του πρωτογενούς τομέα και Γεωργική – Κτηνοτροφική Εκπαίδευση.
Η παραγωγική γη είναι σε κάθε χώρα και τόπο σημαντική, ειδικά στα χρόνια των κρίσεων που ζούμε. Το ίδιο όμως αποτελεί και η επαγγελματική, γεωργική και κτηνοτροφική εκπαίδευση. Το Γεωπονικό μπορεί να προσφέρει πολλά και από όλους μας υπάρχει συστηματική αναφορά σε αυτό για τη Φωκίδα, πρωτόκολλα συνεργασίας όμως χρειάζονται και με την Κτηνιατρική Σχολή και τα τμήματα Γεωτεχνικών, καθώς 1ον έως στιγμής δεν υπάρχει τίποτε τη στιγμή που υπάρχει κτηνοτροφικός κλάδος στη Φωκίδα και 2ον η κλιματική κρίση επηρεάζει και θα επηρεάσει παραγωγική γη και βοσκοτόπια. Γεωργικές και Κτηνοτροφικές Σχολές σε παραλιακή Δωρίδα και Λιδωρίκι πρέπει να δομηθούν με νομοθετικές και διοικητικές αποφάσεις και χρηματοδότηση.
Αν βέβαια, μετά δεν υπάρξουν γρήγορα μέτρα για τον πρωτογενή τομέα, οριζόντια, κόστος τροφών, ρεύματος, εφοδίων, ορθές ενισχύσεις, τα πράγματα θα γίνουν πολύ δυσκολότερα για την διατροφική αλυσίδα στη χώρα και το μέλλον των παραγωγών και κτηνοτρόφων.
8. Οι Χωρικές Ενότητες.
8.1. Για τη Φωκίδα θα ήταν σφάλμα να μην υπάρξει ειδικό πρόγραμμα με εθνική και περιφερειακή χρηματοδότηση,έμμεσες ενισχύσεις, φορολογικά κίνητρα, για το ορεινό σύμπλεγμα του νομού. Η Περιφέρεια, με το νέο περιφερειακό πρόγραμμα της, ορίζει την «Χωρική Ενότητα Ορεινών Περιοχών Δυτικής Στερεάς» και το μοντέλο εδώ θα έχει Ευρυτανία, Φωκίδα και Φθιώτιδα. Τα ορεινά πρέπει να σωθούν με συγκεκριμένα κίνητρα, πχ ειδικές χρηματοδοτήσεις για τις πολύ μικρές ορεινές επιχειρήσεις, ειδικά ενισχυμένα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, μέτρα προστασίας δασικών περιοχών, ενίσχυση κτηνοτροφίας και μελισσοκομίας, αλλά και δεσμεύσεις, περιβαλλοντική προστασία και προστασία από μεγάλα ΑΠΕ, πολεοδομικοί κανόνες οικισμών.
8.2. Χωρική ενότητα πρέπει να υπάρξει για την περιοχή γύρω από τον Ταμιευτήρα Μόρνου, επιλύοντας ζητήματα νεοτέρων μνημείων και αρχαιολογικών χώρων, δραστηριοτήτων, έργων ΑΠΕ σε συνεργασία με ΕΥΔΑΠ και βιώσιμης λειτουργίας μικρών μονάδων. Απαραίτητες οι προσαρμογές στην Α5 υγειονομική διάταξη.
8.3. Ανάλογα για τις παραλιακές ζώνες υπάρχει η ανάγκη για έργα με βιώσιμα υλικά, πχ ξυλεία και όχι ισχυρές παρεμβάσεις που τελικά καταστρέφει η φύση, προστασία της βιοποικιλότητας, προστασία των θαλασσών και αλιευμάτων με ζώνες προστασίας αναπαραγωγής τους, ενίσχυση και πάλι των πολύ μικρών επιχειρήσεων. Στρατηγική για την Περιφέρεια Στερεάς θα ήταν πρωτοβουλία για την προστασία του Κορινθιακού από μη σωστές ,μονάδες βιολογικών ή σειρά καταστροφικών παρεμβάσεων σε χείμαρρους και ποτάμια που μολύνουν τη θάλασσα. Για να κερδίσει η Ιτέα και η παραλιακή ζώνη της Φωκίδας ισχυρή ανταγωνιστική θέση στο τουριστικό προϊόν, χρειάζεται η επένδυση σε καθαρή θάλασσα και με τη βοήθεια και συνεργασία του Τμήματος Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Η πόλη της Ιτέας θα μπορούσε να είναι το ρυθμιστικό κέντρο μιας συνεχούς προσπάθειας για την προστασία του Κορινθιακού.
8.4. Η Χάρμαινα. Η Χάρμαινα πρέπει να διασωθεί και αναδειχθεί, καθώς το έργο αυτό θα αποτελέσει ισχυρή αναπτυξιακή αφετηρία και για την πόλη της Αμφισσας και την ευρύτερη περιοχή.
9. Ειδικά προγράμματα ΕΣΠΑ προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις για μικρούς νομούς. Τα προγράμματα πέρα από οριζόντιες δράσεις χρειάζεται να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη την άρση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων, να ενισχύουν μικρές επιχειρήσεις σε μικρά αστικά κέντρα και ύπαιθρο. Προκύπτει λοιπόν σαφώς η ανάγκη προστασίας των περιοχών και προγράμματα μικρά «στα μέτρα» των πολύ μικρών επιχειρήσεων – ευθύνη το τελευταίο κυρίως της περιφέρειας και των επιμελητηρίων.
10. Τα ημιτελή έργα και οι «χαμένες» μελέτες.
Το κόστος που προκαλούν τα ημιτελή έργα επί χρόνια και δεκαετίες στις τοπικές κοινωνίες και τη Χώρα πρέπει και να μετρηθεί και να αποδοθούν οι ευθύνες αυτών. Η Φωκίδα δυστυχώς ταλαιπωρείται από την κατάσταση αυτή, με το αρδευτικό του Ελαιώνα Άμφισσας και το έργο της πεδιάδας Μόρνου ως τα πλέον χαρακτηριστικά.
11. Νέες υποδομές, νέα έργα εκτός από αυτά που ήδη όλοι συζητούμε.
– Παραγωγική γη με λογικές τιμές και διαδικασίες άρδευσης και κόστους ηλεκτρικού. Θέλουμε δηλαδή μικρές, σε σχέση με τα μεγάλα έργα, επενδύσεις στους ΤΟΕΒ όπου καθιστούν τα δίκτυα λειτουργικά, ενώ η διαπραγμάτευση με ΕΥΔΑΠ πρέπει να δώσει τιμές λογικές τιμές ύδατος για άρδευση. Ακόμη, δεν υπάρχει κάποια εξέλιξη στα ζητήματα αυτά.
– Θέλουμε έργα παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας μέσω επενδύσεων αυτοδιοίκησης, έχουμε γράψει πολλές φορέας για την ανάγκη συνεργασίας με την ΕΥΔΑΠ στον τομέα αυτό ή για συνεργασία με ιδιωτικά σχήματα.
– Το Ταμείο Ανάκαμψης έχει ορίζοντα ζωής το 2026. Η ένταξη του Παραλίμνιου σε αυτό και όχι στο ΕΣΠΑ (που επιτρέπει συνέχεια με σαφείς βέβαια όρους και έχει ορίζοντα έως το 2029). εμπεριέχει υψηλό ρίσκο.
– Επίσης οι χρηματοδοτήσεις μελετών για ενοποίηση αρχαιολογικού χώρου Δελφών, τις υποδομές των Δελφών που θα χρειαστούν για να απαντήσουν και συναντήσουν τον σχεδιασμό του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου, πρέπει επειγόντως να αναζητηθούν.
– Σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο και την Ένωση Ελλήνων Αρχιτεκτόνων πρέπει να αναζητηθούν πόροι, Ευρωπαϊκοί χρηματοδοτικοί πόροι για την διάσωση της πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής προστασίας της περιοχής σε ορίζοντα 20ετίας, για τη Χάρμαινα, τους παραδοσιακούς οικισμούς, όπως το Χρισσό, το Γαλαξίδι, Κροκύλειο, Πενταγιοί, Αρτοτίνα, Τείχιο, Ποτιδάνεια.
– Επενδύσεις παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας μέσω ΑΠΕ, διαχείρισης απορριμμάτων και αποβλήτων στο Χιονοδρομικό Παρνασσού, ευθύνη έργων στην ΕΤΑΔ και λειτουργία του κέντρου όλο το χρόνο.
Τέλος, μια παρατήρηση. Η Κάρπαθος, εκτός από Τουρισμό και αλιεία ζει από τα αναρριχητικά της πεδία. Εδώ, το αναρριχητικό της Συκιάς έχει χρόνια να συντηρηθεί.
12. Έργα, υποδομές, μέτρα για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγή και περιβαλλοντικής προστασίας.
Το μεγάλο θέμα που έρχεται, μετά τα όσα ζούμε με την ενέργεια, είναι τα νερά. Επιβάλλεται ολικό σχέδιο διαχείρισης υδατικών πόρων στη Φωκίδα και στη Στερεά και σε κάθε περιφέρεια. Επιβάλλονται ολικά σχέδια προστασίας για καταστροφές από πλημμύρες και πυρκαγιές, διαφορετικά το κόστος αποκατάστασης περιοχών θα είναι πολλαπλασιαστικό.
13. Η Μεταλλεία.
Βωξίτης και η μετατροπή του σε αλουμίνιο, ισχυρή αλυσίδα της πράσινης μετάβασης σύμφωνα με τις ανακοινώσεις Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η αντιδιαστολή μας κάνει εντύπωση, εμείς βλέπουμε τις συνέπειες των εκσκαφών. Έγραψα και είναι πολιτικά αδιαπραγμάτευτό την αύξηση ποσοστού ανταπόδοσης που λαμβάνουν οι κοινωνίες από μισθώματα μεταλλείας από 20% σε 40%. Επίσης ουσιαστικά ζητήματα τίθενται με την ανάγκη συνεχών επενδύσεων των εταιρειών Μεταλλείας στα μέτρα προστασίας των εργαζομένων, αλλά και σε κάθε μέτρο προστασίας υδατικών επιφανειακών και υπόγειων υδατικών αποθεμάτων. Η συνέργεια των Σχολών Μεταλλειολόγων και Περιβαντολλόγων με την περιοχή είναι λογικός δρόμος που πρέπει να ακολουθηθεί.
14. Η προβολή του νομού για λόγους Τουριστικής Ανάπτυξης στα χέρια ειδικών.
Ας αφήσουμε τους ειδικούς των συνδυασμών και των γνωστών ή τους εντεταλμένους που με όλη την καλή τους πρόθεση και συνεχή προσπάθεια έκαναν σημαντικά βήματα. Όλη η Ελλάδα, όλη η Ευρώπη είναι στο internet και διαφημίζει τόπους, αξιοθέατα, σπόρ, φαγητό και προορισμούς. Η προβολή νομού και περιφέρειας πρέπει να συναντήσουν τα επαγγελματικά επιστημονικά εργαλεία προβολής, με μετρήσιμα αποτελέσματα.
By 
Comments